همه چیز درباره پنیر پروسس: از روش تولید تا مزایا و معایب آن
پنیر پروسس چیست؟
پنیر فرآوریشده (Processed Cheese) یک نوع پنیر است که از ترکیب چند نوع پنیر طبیعی و تازه به همراه مواد افزودنی مختلف تولید میشود. این نوع پنیر با استفاده از فرآیندهای حرارتی و اضافه کردن مواد امولسیفایر، نمکها و سایر مواد افزودنی، تولید میشود تا به بافت، طعم و ماندگاری مطلوب دست یابد.
آیا پنیر پروسس واقعا پنیر است ؟
بله ، پنیر پروسس تمامی مواد تشکیل دهنده یک پنیر را دارد و ماده اصلی اولیه آن پنیر های طبیعی یا تازه میباشد .
پروسس در واقع فقط یک روش متفاوت برای تولید یک پنیر است .
در واقع تمام پنیر ها به نوعی و شکلی فراوری میشوند ، پنیر های پروسس کمی فرآوری شده تر اند، زیرا اساساً پنیر از قبل ساخته شده را به محصولی با بافت متفاوت تبدیل می کند.
ارزش تغذیه ای پنیرهای پروسس چیست؟
ارزش تغذیهای پنیرهای فرآوریشده بسته به نوع و برند متفاوت است، اما به طور کلی میتوان ویژگیهای زیر را برای این نوع پنیرها بیان کرد:
- مواد مغذی اصلی:
پنیر پروسس به واسطه مواد اولیه ( انواع پنیر لبنی و فراورده های بر پایه شیر ) حاوی تمامی ارزش های تغذیه ای یک پنیر غیر فراوری شده میباشد و هیچ یک از مواد مغذی ان در طول فرایند از بین نمیرود بلکه بدلیل محتوای آب بالای موجود در پنیر های پروسس درصد این مواد نسبت به پنیر طبیعی کمتر میباشد .
این مواد مغذی شامل :
- پروتئین
- چربی
- کربوهیدرات
- کلسیم
- مواد افزودنی:
- نمک:پنیر فرآوریشده معمولاً حاوی مقدار زیادی نمک است که به عنوان ماده نگهدارنده و برای بهبود طعم استفاده میشود. مصرف زیاد نمک ممکن است منجر به افزایش فشار خون و مشکلات قلبی شود.
- مواد نگهدارنده و افزودنیها:تمامی افزودنی های مورد استفاده باید از نوع افزودنی های مجاز خوراکی و در حد مجاز تعیین شده استاندارد ملی ایران باشند .
– ویتامینها و مواد معدنی:
- ویتامینهای گروه :Bممکن است حاوی مقدار کمی از ویتامینهای گروه B مانند B12 و ریبوفلاوین باشد که برای سلامت سیستم عصبی و تولید انرژی ضروری هستند.
- ویتامین A:برخی از انواع پنیر فرآوریشده حاوی ویتامین A هستند که برای سلامت بینایی و سیستم ایمنی بدن مهم است.
مواد اولیه برای تولید پنیر پروسس:
تولید پنیرهای فرآوریشده (پروسس) شامل ترکیب مواد اولیه مختلف به منظور ایجاد محصولی با ویژگیهای مطلوبی مانند بافت یکنواخت، طعم مناسب و قابلیت ذوب خوب است که شامل:
انواع پنیر و فرآورده های بر پایه لبنی :مثل پنیر های طبیعی (چدار، پارمسان و..) ،پنیر های تازه ، کره ،خامه ، شیر.
آب:آب برای تنظیم قوام و بافت پنیر
امولسیفایرها:کمک به ترکیب یکنواخت چربیها و پروتئینهای پنیر با آب و ذوب شدن خوب آنها
نمک: نمک به عنوان طعمدهنده و نگهدارنده در پنیر
مواد افزودنی طعمدهنده: شامل عصارهها، طعمدهندههای مصنوعی یا طبیعی، و رنگدهندهها جهت تنوع در طعم و رنگ پنیر
نگهدارنده ها : برای افزایش طول عمر پنیر از نگهدارنده های مجاز خوراکی و در دوز مجاز استفاده میشود
پروتئینهای اضافی:پروتئینهای اضافی مانند پروتئینهای شیر یا پروتئینهای گیاهی برای تقویت بافت و افزایش محتوای پروتئین محصول
اسیدها یا قلیاییها: تنظیم کننده pH پنیر
چربی شیر)در پنیر پروسس یا پروسس پخش پذیر) : جهت ایجاد بافت و طعم بهتر
روش تولید پنیرهای پروسس:
مراحل اصلی تولید پنیرهای پروسس شامل :
- انتخاب و آمادهسازی پنیرهای پایه به همراه سایر فراورده های لبنی مورد نیاز
- خرد کردن و آسیاب کردن پنیرجهت رسیدن به یک توده همگن.
- افزودن امولسیفایرها و مواد افزودنی طعم دهنده
- مخلوط کردن و حرارتدهی تا دمای 80-90 درجه سانتی گراد
- همگنسازی
- بستهبندی
- آزمایش و کنترل کیفیت
- انبارداری و توزیع
*تنظیم مدت زمان حرارت دهی ، دمای حرارت دهی ،سرعت میکسر از جمله عوامل مهم در بافت ،رنگ و طعم پنیر پروسس میباشد .
انواع پنیرهای پروسس:
پنیرهای فرآوریشده (پروسس) تنوع گستردهای دارند که شامل انواع مختلف از نظر طعم، بافت، و کاربرد است. این تنوع به دلیل استفاده از ترکیبات مختلف و فرآیندهای تولید خاص به وجود آمده است.
. پنیر پخش پذیر (Spreadable Process Cheese): پنیر پروسس خامه ای ، پنیر مایع
پنیر ورقهای (Sliced Process Cheese):پنیر چدار آمریکایی، پنیر سوئیسی.
. پنیر رندهشده (Shredded Process Cheese):پنیر چدار رندهشده، پنیر موزارلا رندهشده.
. پنیر دیپ (Dip Process Cheese):دیپ پنیر چدار، دیپ پنیر تند.
. پنیر فیلینگ (Filled Process Cheese):پنیر پر شده با بیکن، پنیر پر شده با سبزیجات.
پنیر بلوکی (Block Process Cheese):پنیر چدار، پنیر موزارلا.
پنیر پروسس برای سلامتی مفید است یا مضر؟
پنیرهای فرآوریشده (پروسس) مزایا و معایب خاص خود را از نظر سلامتی دارند.
بررسی اثرات مثبت و منفی آنها میتواند به تصمیمگیری آگاهانهتر کمک کند:
مزایای پنیرهای فرآوریشده:
- محتوای کلسیم و پروتئین
- قابلیت هضم و استفاده آسان
- طول عمر طولانیتر
معایب و نگرانیهای سلامتی:
- محتوای بالای نمک و چربی
- مواد افزودنی و نگهدارنده
- درصد بالای اب و در نتیجه مواد مغذی کمتر
تفاوت پنیرهای پروسس با پنیرهای طبیعی و تازه:
- تولید و فرآیند: پنیرهای فرآوریشده از پنیرهای طبیعی با افزودن مواد و امولسیفایرها تولید میشوند، در حالی که پنیرهای طبیعی به روشهای سنتی و بدون تغییرات عمده تولید میشوند و پنیرهای تازه از شیرتازه و بدون فرآیند رسیدن تولید میشوند.
- بافت و طعم: پنیرهای فرآوریشده بافت یکنواخت و طعمهای متنوع دارند. پنیرهای طبیعی تنوع زیادی در بافت و طعم دارند و پنیرهای تازه بافت نرم و طعم ملایمی دارند.
- ماندگاری و مصرف: پنیرهای فرآوریشده ماندگاری بالاتری دارند و به راحتی قابل استفاده هستند. پنیرهای طبیعی نیاز به نگهداری ویژه دارند و پنیرهای تازه ماندگاری کوتاهتری دارند و برای مصرف فوری مناسب هستند.
- قابلیت ذوب شدن: برخی از پنیرهای طبیعی به خوبی ذوب نمیشوند و در هنگام پختن حالت مناسب را ندارند.پنیرهای فرآوریشده به گونهای طراحی شدهاند که به راحتی ذوب میشوند و در غذاهای مختلف مانند پیتزا، ساندویچها و دیپها به خوبی عمل میکنند.
چگونه می توان از کیفیت پنیرهای پروسس مطمئن بود؟
برای اطمینان از کیفیت پنیرهای فرآوریشده (پروسس) و انتخاب محصولی با کیفیت بالا، میتوان به چندین نکته و روش توجه کرد. این موارد شامل بررسی استانداردهای کیفی، بستهبندی، و اطلاعات محصول است. در ادامه، به بررسی این روشها پرداخته میشود:
- استانداردهای کیفی: استانداردهای ملی و بینالمللی و گواهینامههای کیفیت مانند ISO
- بررسی برچسب و اطلاعات محصول: شامل اطلاعات مواد اولیه و ارزش تغذیه ای و تاریخ انقضا محصول می باشد.
- کیفیت بستهبندی: که سالم باشد و برای حفظ تازگی و جلوگیری از فساد مهر و موم و غیر قابل نفوذ باشد.
- مشخصات فیزیکی و حسی: شامل بافت و قوام و طعم و بو می باشد
- منبع خرید و اعتبار برند: برندهای معتبر معمولاً استانداردهای کیفی بالایی را رعایت میکنند
- ملاحظات بهداشتی و ایمنی: شامل شرایط نگهداری (دما و رطوبت) و مراقبت از محصول هنگام حمل و نقل